توضیح ساده حق حبس زوجه این است که زن می تواند تا وقتی که تمام مهریه پرداخت نشده
از انجام وظایفی که نسبت به شوهر دارد خودداری کند.
حق حبس در نکاح ریشه فقهی دارد.
بر اساس ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی : زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهردارد
امتناع کند مشروط براینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهدبود.
در صورتی که مهریه زن بدون مدت باشد و او با زوج نزدیکی داشته باشد نمی تواند پس از نزدیکی از حق حبس استفاده نماید.
اما اگر نزدیکی زن به واسطه زور و اجبار و یا در حالت بیهوشی انجام شده باشد این حق برای او کماکان باقی است.
اگر زن قبل از ازدواج از اوضاع مالی مرد خبر داشته باشد و بداند که مرد قادر به پرداخت مهریه زن نیست
اما با این حال با او ازدواج نماید نمی تواند از حق حبس استفاده کند.
و در صورتی که با شوهر خود تمکین نکند حکم ناشزه برای او صادر می شود.
در شرایطی که مرد پس از ازدواج از لحاظ مالی ناتوان گردد و امکان پرداخت مهریه را نداشته باشد
و یا اینکه زن قبل از ازدواج از اوضاع مالی مرد بی خبر بوده باشد
در این صورت می تواند از حق خود استفاده نماید و مرد در این شرایط برای پرداخت مهریه می تواند از حکم اعسار استفاده نماید زیرا مهریه در این شرایط باید حتما پرداخت شود.
زوجه علاوه بر حق حبس دارای نفقه نیز می باشد و میتواند نفقه خود را هم نیز دریافت نماید.
نمی توان زوجه را مجبور به تمکین خاص کرد و با زور وی را مجبور به انجام وظایف زناشویی نمود.
تا زمانی که مهریه زن پرداخت نشود زن حق دارد از سکونت در مسکنی که شوهر تهیه کرده خودداری نماید
و در چنین شرایطی نمی توان زن را ناشزه خواند.
در صورتی که مرد توانایی پرداخت مهریه زن را نداشته باشد و آن را به صورت اقساطی پرداخت نماید
حق حبس برای زن تا زمانی است که مرد آخرین قسط مهریه را پرداخت کند.
دادگاه صالح مراجعه در صورت عدم پرداخت مهریه توسط مرد در صورتی که توانایی پرداخت مهریه را دارد
اما از پرداخت امتناع می کند او را از سه ماه تا چنج ماه حبس محکوم می کند.